Broń soniczna stosowana przez służby porządkowe doskonale sprawdza się do kontroli zamieszek. Ofiary tej broni, w zależności od intensywności i czasu ekspozycji, odczuwają bardzo silny dyskomfort i ból, który wywołuje przerażenie i zmusza do ucieczki. Choć technologia wcale nie jest nowa, naukowcy z Chin jako pierwsi na świecie opracowali mobilną broń soniczną, która nie jest zasilana prądem elektrycznym.
Chińska Akademia Nauk rozwijała projekt broni dźwiękowej na zlecenie rządu od 2017 roku. Efektem prac jest urządzenie przypominające z wyglądu karabin, który pozwala rozpraszać tłumy za pomocą skupionych fal dźwiękowych o niskiej częstotliwości.
Broń soniczna zwykle musi być montowana na pojazdach ze względu na duże rozmiary oraz zapotrzebowanie na duże ilości energii elektrycznej. Jednak naukowcy z Chin dokonali przełomu – ich broń jest mobilna i poręczna oraz zasilana gazem, który po podgrzaniu emituje dźwięki.
Prototyp chińskiej broni dźwiękowej przeszedł już przez testy terenowe i badano jej wpływ na uszkodzenia ciała. Prace nad tym projektem dobiegły końca, a urządzenie zostało zatwierdzone do masowej produkcji.
Long Range Acoustic Device (LRAD) (ang. urządzenie dźwiękowe dalekiego zasięgu) – urządzenie dźwiękowe, wytwarzające dźwięk o bardzo wysokiej głośności, który jest słyszalny na dużych odległościach. Jego głównym celem jest emitowanie fal dźwiękowych, które będą wywołały u odbiorcy nieprzyjemną reakcję i wpływały na jego zachowanie poprzez odstraszanie. Urządzenie może także pełnić rolę wzmacniacza dużej mocy, który nie wywołuje negatywnych reakcji u słuchacza i nie powoduje bólu.
Broń soniczna wywołuje przede wszystkim wibracje w błonach bębenkowych, gałkach ocznych i organach wewnętrznych, powodując dyskomfort. Jednak w zależności od intensywności i czasu ekspozycji, może również wywoływać zawroty głowy, bóle, wymioty, skurcze jelit, a w najgorszych przypadkach może prowadzić do uszkodzenia narządów, zawału serca i śmierci.
Zasada działania.
LRAD do emitowania fal wykorzystuje przetworniki piezoelektryczne.
Środki ochronne, które redukują działanie LRAD obejmują między innymi ochraniacze nauszne, które redukują siłę dźwięku.
Ponadto emitowane fale mogą być zatrzymane przez stałą powierzchnię, która spowoduje odbicie fal w kierunku nadawcy.
Początkowo urządzenie miało być używane na okrętach w celu ostrzegania przed zbliżaniem się bez pozwolenia innych statków. Znany jest przypadek luksusowego statku wycieczkowego Seabourne Spirit, który w listopadzie 2005 skutecznie obronił się przed atakiem piratów somalijskich, mając na pokładzie LRAD. Nie jest wiadomo jaki miał on wpływ na wydarzenie.
Urządzenie może być również używane do rozpraszania manifestacji i zgromadzeń przez siły policyjne. Jednakże jego użycie budzi kontrowersje, ponieważ może prowadzić do uszkodzenia słuchu. Ponadto jego skuteczność jest wysoce dyskusyjna ze względu na proste środki, które pozwalają uniknąć negatywnego działania LRAD (np. słuchawki ochronne).
Japońska flota wielorybnicza poławiająca na wodach Antarktyki stosuje technologię LRAD, montując urządzenia na swoich statkach. W lutym 2010 roku urządzenie zostało użyte przeciw aktywistom Sea Shepherd Conservation Society, walczącym przeciw polowaniom na wieloryby.
Japońska flota wielorybnicza użyła także LRAD przeciw helikopterowi towarzyszącemu statkowi aktywistów oraz filmującemu zdarzenie. Organizacja Sea Shepherd Conservation Society twierdzi, że sama posiada broń typu LRAD, jednak do początku 2010 roku jeszcze jej nie użyła.
LRAD w Polsce.
W grudniu 2010 roku Komenda Główna Policji zakupiła wersję LRAD-500X dla Oddziału Prewencji Policji w Warszawie. Ponieważ stosowanie LRAD nie jest dopuszczane przez polskie prawo policja po zakupie musiała wyłączyć funkcję ogłuszania. Ponadto NIK zarzucił policji nieprawidłowości w procedurze przetargowej….
Sam zakup urządzenia Najwyższa Izba Kontroli oceniła negatywnie, właśnie z uwagi na fakt, że zamówiono je celowo, wiedząc przecież, że stosowanie wysokich częstotliwości nie jest dozwolonym w Polsce środkiem przymusu bezpośredniego. Te definiuje ustawa o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, która określa ich katalog.
Środkami przymusu bezpośredniego są zatem: siła fizyczna, kajdanki, kaftan bezpieczeństwa, pas obezwładniający, siatka obezwładniająca, kask zabezpieczający, pałka służbowa, wodne środki obezwładniające, pies służbowy, koń służbowy, pociski niepenetracyjne, chemiczne środki obezwładniające, przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej, cela zabezpieczająca, izba izolacyjna, pokój izolacyjny, kolczatka drogowa i inne środki służące do zatrzymywania oraz unieruchamiania pojazdów mechanicznych, pojazdy służbowe, środki przeznaczone do pokonywania zamknięć budowlanych i innych przeszkód, w tym materiały wybuchowe, środki pirotechniczne o właściwościach ogłuszających lub olśniewających.
Urządzenie zostało zauważone na strajku przedsiębiorców, ale nie ma żadnych doniesień o tym, by wykorzystano je jako akustyczny środek przymusu bezpośredniego. Takie działanie stałoby w oczywistej opozycji do obowiązujących przepisów prawa.
Powyższy katalog nie zawiera w sobie nic, co mogłoby pasować do urządzenia typu LRAD. Wykorzystywanie wysokich częstotliwości i głośnych, przeszywających dźwięków, w celu zapanowania nad tłumem (i w jakimkolwiek innym celu) jest w Polsce w zasadzie nielegalne – gdyż katalog środków przymusu bezpośredniego jest zamknięty i musi taki być – a użycie takiego urządzenia przez Policję podczas, choćby protestu, byłoby oczywiście bezprawne.
Broń ta może być wykorzystana w najbliższych dniach biorąc pod uwagę nasilające się protesty antyrządowe i anty pandemiczne , oraz zbliżające się święto 11.11.2020.