Istnieje animowane złudzenie optyczne, w którym tancerka wydaje się wirować w jednym kierunku. Byłem nieugięty, że tancerka kręci się zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Następnie dowiedziałem się, że można zmienić kierunek tancerki poprzez skupienie się na stopach. Wpatrywałem się w nią z medytacyjną determinacją i nagle, ku mojemu zdumieniu, tancerka zaczęła wirować w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara!
Wtedy też usłyszałem, że ponieważ nie ma wizualnych wskazówek dotyczących trójwymiarowej głębi, twój umysł może określić, w jakim kierunku wiruje tancerka.
W tym momencie zdałem sobie sprawę, że rzeczywistość jest konstrukcją umysłu i wszyscy potencjalnie widzimy ten sam świat inaczej. Być może ująłem to w mniej elokwentnych słowach niż to (biorąc pod uwagę, że byłem tylko nastolatkiem), ale nastąpiła fundamentalna zmiana w moim rozumieniu. Iluzja uświadomiła mi, że pojęcie „obiektywnej prawdy” jest zasadniczo arbitralne, ponieważ nasze subiektywne przekonania pośredniczą w doświadczeniu zmysłowym. Nauka nie może udowodnić, kto ma rację, ponieważ jest to kwestia percepcji, a nie „prawdy”. W „rzeczywistości” tancerka kręciła się w obu kierunkach, ale ponieważ mózg ma naturalną tendencję do klasyfikowania, kategoryzowania i katalogowania informacji w kategoriach binarnych (góra/dół, lewo/prawo, czarny/biały, zgodnie z ruchem wskazówek zegara/przeciwnie do ruchu wskazówek zegara), animowana iluzja optyczna wydaje się jednokierunkowa.
W naszym codziennym życiu mamy na to wiele przykładów, np. gdy nie potrafimy docenić punktu widzenia innych ludzi, ponieważ sami postrzegamy świat inaczej. Wierzymy, że mamy rację pomimo wielu (jeśli nie nieskończonych) interpretacji na temat natury rzeczywistości.
Czym są tunele rzeczywistości?
Timothy Leary ukuł termin „tunel rzeczywistości”, aby opisać nasze przefiltrowane postrzeganie świata. Robert Anton Wilson rozwinął tę koncepcję, aby opisać „prekompozycyjne wzorce myślenia, które ograniczają i zniekształcają postrzeganie rzeczywistości poprzez redukcję złożoności i opcji „. Według Wilsona tunele rzeczywistości kształtują nasze fenomenologiczne poczucie siebie, eliminując doświadczenia, które nie potwierdzają naszych przekonań, a skupiając się na tych, które je potwierdzają.
Zwolennik kapitalizmu, na przykład, będzie zbierał fakty na poparcie poglądu, że kapitalizm jest najbardziej efektywnym modelem społeczno-ekonomicznym, odrzucając wszelkie informacje, które są sprzeczne z tym punktem widzenia. Podobnie marksista będzie konstruował argumenty na podstawie wybranych informacji, aby poprzeć pogląd, że komunizm jest najlepszym systemem, często pomijając dowody, które przeczą jego stanowisku.
Robert Anton Wilson (1932-2007) z Timothym Leary (1920-1996)
Jak stwierdza badacz psychodelii Ido Hartogsohn, „wszyscy posiadamy ustalone idee dotyczące mniejszości, religii, narodowości, płci, właściwych sposobów myślenia, działania, odczuwania rządzenia, jedzenia, picia i innych. Tunele rzeczywistości pomagają nam wzmocnić te idee przed kwestionującymi je informacjami ” W tym sensie istnieje połączenie między koncepcją tuneli rzeczywistości a tendencją do potwierdzania, która jest opisywana jako „ludzka tendencja do zauważania i przypisywania znaczenia obserwacjom, które potwierdzają istniejące przekonania, podczas gdy odfiltrowuje się lub racjonalizuje obserwacje, które nie pasują do wcześniejszych przekonań i oczekiwań „. Większość ludzi wierzy, że ich światopogląd odpowiada „jedynej prawdziwej obiektywnej rzeczywistości”, jednak Wilson podkreśla, że wiele tuneli rzeczywistości to wytwory artystyczne, będące kulminacją biologicznych, kulturowych i środowiskowych wkładów.
Pojęcie, że rzeczywistość jest kształtowana przez warunki ludzkiego umysłu, nie jest nowe. Osiemnastowieczny niemiecki filozof Immanuel Kant zaproponował w Krytyce czystego rozumu, że doświadczenie opiera się „na percepcji przedmiotów zewnętrznych i wiedzy a priori „. Informacje o świecie zewnętrznym otrzymujemy za pośrednictwem naszych pięciu zmysłów, które są następnie przetwarzane przez mózg, co pozwala nam na konceptualizację ich treści. Kiedy patrzę na jakiś przedmiot, np. krzesło czy stół, nie mam pojęcia o jego zewnętrznej naturze. Cechy, które pozwalają mi określić znaczenie obiektu, takie jak kształt, kolor, rozmiar itp. nie mają obiektywnego istnienia; są jedynie produktami ubocznymi mózgu.
Na obrazie wyżej widzisz młodą kobietę czy staruszkę?
Francuski psychoanalityk i psychiatra Jacques Lacan zaproponował swoją teorię rozróżniającą „Realne” i „Symboliczne”. Lacan twierdził, że „Realne” jest „immanentną, jednolitą rzeczywistością, która jest zapośredniczona przez symbole, które pozwalają ją podzielić na zrozumiałe i zróżnicowane segmenty „. Natomiast „Symboliczne”, które jest przede wszystkim podświadome, jest „dalej abstrahowane w wyobrażenia (nasze rzeczywiste przekonania i rozumienie rzeczywistości). Te dwa porządki ostatecznie kształtują to, jak dochodzimy do rozumienia rzeczywistości. ”
Na obrazku widzisz kaczkę czy królika? Te słynne złudzenia optyczne pomagają pokazać, jak nasze poczucie świata jest zapośredniczone przez „tunele rzeczywistości”.
Harwardzki socjolog, Talcott Parsons, używa słowa glossa do opisania sposobu, w jaki nasze umysły postrzegają rzeczywistość. Według Parsonsa, jesteśmy uczeni, jak „składać świat” przez innych, którzy podpisują się pod konsensusem rzeczywistości opartym na wspólnych przekonaniach, normach i skojarzeniach. Autor i antropolog Carlos Castaneda skomentował to pojęcie, stwierdzając, że „trzeba nas nauczyć składać świat w ten sposób. Dziecko rozpoznaje świat z niewielką ilością uprzedzeń, dopóki nie zostanie nauczone widzieć rzeczy w sposób odpowiadający opisom, na które wszyscy się zgadzają. Świat jest umową. System głosowania wydaje się przypominać nieco chodzenie… uczymy się, że podlegamy składni języka i zawartemu w nim sposobowi postrzegania. ”
Francuski filozof Jacques Derrida stwierdził, że nasze rozumienie obiektów (i słów, które je oznaczają) jest zrozumiałe tylko w odniesieniu do tego, jak są one kontekstowo powiązane z innymi obiektami (i słowami denotacyjnymi).
Możemy wyrwać się z nakazanych tuneli rzeczywistości, używając obiektów i języka w nietypowy lub rozłączny sposób, tworząc w ten sposób nowe dyskursywne znaczenia, skojarzenia i konotacje. Taki był cel i rezultat niektórych ruchów artystycznych, takich jak dadaizm i surrealizm, a także metody cut-up Briona Gysina i Williama Burroughsa. Słynny etnobotanik i psychonauta, Terence McKenna, twierdził, że ideologia i kultura są narzędziami, „które dają innym ludziom kontrolę nad doświadczeniem i tożsamością, ponieważ skłaniają jednostki do kształtowania swojej tożsamości według z góry założonych form. Jeśli dana osoba identyfikuje się z markami handlowymi lub popularnymi ideami tego, co piękne, prawdziwe lub ważne, oddaje swoją władzę innym ludziom „
. McKenna powiedział kiedyś, że nie należy postrzegać „kultury i ideologii jako swoich przyjaciół”, co sugeruje, że należy rozumieć rzeczywistość na własnych warunkach, a nie kupować „opakowane ideologiczne i kulturowe ideały”, takie jak komunizm, kapitalizm, demokracja lub jakaś forma totalitaryzmu. Wiara sama w sobie, argumentował McKenna, jest „ograniczająca dla jednostki, ponieważ za każdym razem, gdy w coś wierzysz, automatycznie wykluczasz możliwość uwierzenia w jego przeciwieństwo. Wierząc w coś, praktycznie zamykasz się na wszystkie sprzeczne informacje, tym samym po raz kolejny popełniając grzech narzucenia sztywnej, uproszczonej struktury na nieskończenie złożoną rzeczywistość „.
Podobnie jak McKenna, Wilson zaleca, by „w pełni funkcjonujący człowiek był świadomy swojego tunelu rzeczywistości i był w stanie utrzymać go na tyle elastycznym, by przyjąć i do pewnego stopnia wczuć się w różne 'reguły gry’, różne kultury „. Według Wilsona myślenie konstruktywistyczne, które rozważa, w jaki sposób procesy społeczne i kulturowe determinują nasze postrzeganie świata, stanowi ćwiczenie w metapoznaniu, pozwalając nam uświadomić sobie, że tunele rzeczywistości nigdy nie są w pełni obiektywne, zmniejszając tym samym „szansę, że pomylimy naszą mapę świata z rzeczywistym światem „.
Jak powstaje twój tunel rzeczywistości
Ograniczenia ludzkiej biologii częściowo ograniczają nasze modele rzeczywistości. Mamy taką samą anatomię brutto jak inne naczelne, ten sam układ nerwowy i te same narządy zmysłów. Chociaż nasza wysoko rozwinięta kora przedczołowa umożliwia nam wykonywanie „wyższych”, bardziej złożonych zadań umysłowych niż u innych naczelnych, nasze postrzeganie pozostaje w dużej mierze w granicach normy naczelnych „. Aparat neuronalny wytworzony przez nasze kodowanie genetyczne pomaga stworzyć coś, co etolodzy nazywają umweltem, czyli „polem świata”.
Ptaki, gady i owady zajmują odrębny umwelt lub tunel rzeczywistości niż naczelne (w tym my sami). Na przykład, pszczoły są w stanie postrzegać wzory kwiatowe w świetle ultrafioletowym, czego my nie potrafimy (chyba że zastosujemy pewne technologie). Tunele rzeczywistości psów, kotów i naczelnych pozostają na tyle podobne, że między tymi różnymi gatunkami może dochodzić do przyjaźni i komunikacji, jednak wąż (na przykład) zajmuje tak odmienny tunel rzeczywistości, że jego zachowanie wydaje się całkowicie obce.
Jak twierdzi Wilson, przekonanie, że ludzki umwelt ujawnia „rzeczywistość” lub „głęboką rzeczywistość” jest tak samo „naiwne, jak przekonanie, że miernik pokazuje więcej rzeczywistości niż woltomierz lub że 'moja religia jest lepsza niż twoja’”. Szowinizm neurogenetyczny nie ma bardziej naukowego uzasadnienia niż szowinizm narodowy czy seksualny. ” Posuwa się do sugestii, że „żadne zwierzę, w tym udomowiony naczelny, nie może z dumą zakładać, że świat stworzony przez jego zmysły i mózg jest pod każdym względem równy 'prawdziwemu światu’ lub 'jedynemu prawdziwemu światu’. ”
Na tunele rzeczywistości wpływa również „podatność na odciski”, okresy w naszym życiu, w których wczesne dzieciństwo/dorosłe doświadczenia „wiążą neurony w sieci odruchów, które pozostają na całe życie „. Psychologowie Lorenz i Tinbergen otrzymali w 1973 roku Nagrodę Nobla za badania nad odciskami, które wykazały, że „statystycznie normalna gęś śnieżna odciska swoją matkę, w odróżnieniu od każdej innej gęsi, krótko po urodzeniu. Ten odcisk tworzy 'więź’ i pisklę przywiązuje się do matki w każdy możliwy sposób.
” Te odciski mogą być nałożone na dosłownie wszystko. Lorenz zaobserwował przypadek, w którym pisklę, pod nieobecność matki, odcisnęło się na piłeczce pingpongowej. Podążało ono za piłeczką pingpongową, a po osiągnięciu dorosłości „próbowało ją wykorzystać seksualnie „. Wilson szacuje, że wiek, w którym odciska się na nas język, determinuje trwające całe życie programy „bystrości” (inteligencji werbalnej) i „głupoty” (nieinteligencji werbalnej), ponieważ modele językowe umożliwiają nam artykułowanie procesów myślowych, ocenę złożonych idei i komunikację z otoczeniem. Ponadto to, w jaki sposób i kiedy nasze pierwsze doświadczenia seksualne zostają odciśnięte, może „determinować trwające całe życie programy heteroseksualności, zuchwałej promiskuityzacji lub monogamii itp. ” W przypadku bardziej niejasnych odcisków, takich jak celibat, fetyszyzm stóp i sadomasochizm, „związany obwód mózgowy wydaje się dość mechaniczny, jak odcisk, który związał pisklę z piłeczką pingpongową „.
Przykłady te sugerują, że doświadczenia w dzieciństwie, kiedy mózg wykazuje optymalną „neuroplastyczność” (termin używany w odniesieniu do plastyczności sieci neuronowych w mózgu), mogą kształtować nasze tunele rzeczywistości daleko w dorosłość. Jak zaproponował Zygmunt Freud, wiele „racjonalnych” myśli i zachowań jest zazwyczaj wynikiem „wypartych” wspomnień, impulsów i pragnień, które zamieszkują mroczne głębie nieświadomego umysłu.
Co więcej, tunele rzeczywistości są kształtowane przez warunkowanie społeczne, czyli „socjologiczny proces szkolenia w społeczeństwie w celu reagowania w sposób ogólnie aprobowany przez społeczeństwo w ogóle i grupy rówieśnicze w społeczeństwie” . Przejawy warunkowania społecznego są wielorakie, ale obejmują nacjonalizm, edukację, zatrudnienie, rozrywkę, kulturę popularną, duchowość i życie rodzinne.
W przeciwieństwie do imprintingu, który zazwyczaj wymaga tylko jednego silnego doświadczenia, aby trwale zapisać się w sieciach neuronowych mózgu, warunkowanie wymaga „wielu powtórzeń tego samego doświadczenia i nie utrwala się na stałe „. Procesy warunkowania społecznego różnią się znacznie w zależności od środowiska kulturowego, na które człowiek jest narażony. Na przykład osoba urodzona w kraju muzułmańskim (takim jak Arabia Saudyjska) będzie prawdopodobnie wierzyć w nauki Koranu i przestrzegać pewnych norm religijnych, zwyczajów i tradycji. Natomiast osoby urodzone w zachodnim kraju kapitalistycznym/konsumpcyjnym lub w kraju wschodnim o tradycjach hinduistycznych lub buddyjskich będą przestrzegać innych kodów kulturowych i zachowań.
Tunele rzeczywistości powstają również w procesie uczenia się. Podobnie jak warunkowanie, uczenie się wymaga powtarzania, ale wymaga również motywacji. Dlatego też odgrywa ono „mniejszą rolę w ludzkiej percepcji i przekonaniach niż genetyka i imprinting, a nawet mniejszą niż warunkowanie. ” Uczenie się wyznacza główną różnicę pomiędzy tym, jak ssaki, gady, owady i ptaki postrzegają świat. Na przykład węże dzielą ten sam tunel rzeczywistości, ponieważ działają jedynie na podstawie biologicznie uwarunkowanych odruchów, z niewielkimi tylko wdrukowanymi różnicami. Ssaki wykazują „bardziej uwarunkowane i wyuczone różnice w swoich tunelach rzeczywistości „.
Ludzie wykazują większe predyspozycje do uczenia się ze względu na naszą wysoko rozwiniętą korę mózgową i płaty czołowe oraz przedłużony okres niemowlęctwa. Ta zmienność funkcjonuje jako „największa siła ewolucyjna rasy ludzkiej”, ponieważ umożliwia nam przekazywanie wiedzy z pokolenia na pokolenie. Ale oznacza to również, że możemy ulec praniu mózgu i etykietować innych ludzi, którzy nie podzielają naszych przekonań, jako „szalonych”, „antyspołecznych” lub „bluźnierczych”. W rzeczywistości można powiedzieć, że większość wszystkich wojen jest wynikiem dwóch (lub więcej) przeciwstawnych tuneli rzeczywistości walczących o supremację. Jest to szczególnie widoczne w przypadku konfliktów religijnych, gdzie ludzie zabijają się nawzajem w imię „Boga”.
Wizja tunelowa: Upolitycznienie rzeczywistości
Wzrost popularności „polityki tożsamości” w XXI wieku doskonale pokazuje, jak tunele rzeczywistości uniemożliwiają nam rozważenie alternatywnych perspektyw i punktów widzenia. W ciągu ostatniej dekady domena polityczna stała się coraz bardziej spolaryzowana, ponieważ lewica i prawica angażują się w walkę o kulturową supremację. Taka polaryzacja była widoczna w referendum w sprawie Brexitu z 2016 roku, w którym 51,9% brytyjskiego społeczeństwa zagłosowało za wyjściem z Unii Europejskiej, podczas gdy 48,1% zagłosowało za pozostaniem.
Marginalny sukces kampanii „leave” podkreślił silny podział między obiema stronami politycznego spektrum. Pierwsza z nich podkreślała znaczenie Unii w promowaniu stabilności społecznej i gospodarczej, podczas gdy druga podkreślała znaczenie tożsamości narodowej, suwerenności i niezależności. Retoryka stosowana przez kampanię „leave” i „remain” była tak binarna w swojej artykulacji, że żadna ze stron nie podjęła znaczącego dialogu; zamiast tego referendum stało się serią bezpodstawnych sloganów, haseł – kampanią reklamową mającą na celu odwołanie się do docelowej demografii. W referendum chodziło raczej o dwa odrębne tunele rzeczywistości rywalizujące o ideologiczną supremację niż o wyważoną analizę korzyści i zagrożeń.
Wybory prezydenckie w USA w 2016 r. były podobnym dramatem konkurujących tuneli rzeczywistości, kształtowanych przez mistrzowskich spin doktorów i ukrytych perswazjerów, którzy wykorzystali nowoczesne techniki reklamowe do uchwycenia konkretnych demografii opartych na klasie, wieku, płci, religii, lokalizacji geograficznej i innych kryteriach.
Donald Trump był znany ze swojego sloganu kampanijnego „Make America Great Again” i innych chwytliwych haseł, które wykorzystywały leksykon patriotyzmu, populizmu i protekcjonizmu, aby przemówić do tych na prawicy. Z drugiej strony Hillary Clinton używała sloganu „Stronger Together”, aby wywołać uczucia jedności, współczucia i solidarności. Wybory stały się walką pomiędzy dwoma kontrastującymi tunelami rzeczywistości, ugruntowaną w bezsensownej retoryce i hiperboli.
Innym przykładem upolitycznienia jest kryzys Covid-19, w którym społeczeństwo podzieliło się na dwa obozy – tych, którzy poparli środki takie jak blokady, i drugą stronę, która odrzuciła wiele z tych samych środków. Polityczna polaryzacja zniszczyła zdrowe, wyważone podejście do kryzysu, zaostrzone i spotęgowane przez trwający w mediach podział polityczny.
Komory echa i polityka tożsamości
Media społecznościowe napędzają politykę tożsamości, umożliwiając grupom i ruchom zaistnienie w sieci i wywieranie wpływu w świecie rzeczywistym. Według niezależnej badaczki i autorki Ilarii Bifarini, skutkuje to powstaniem „komór echa”, w których użytkownicy Internetu „znajdują informacje, które potwierdzają ich wcześniejsze opinie i aktywują tendencję do potwierdzania „. Ten mechanizm, mówi Bifarini, „wzmacnia przekonania i radykalizuje je, nie dodając niczego do informacji i wiedzy. Rezultatem jest ideologiczny ekstremizm, który obserwujemy dzisiaj i w którym uczestniczymy, gdzie debaty polityczne zostały zastąpione przez kibiców i przemoc słowną. ”
Innym sposobem, w jaki to się dzieje, jest na przykład sposób, w jaki należąca do Google’a platforma udostępniania filmów i mediów społecznościowych YouTube wykorzystuje dane algorytmiczne, aby pokazać użytkownikom treści podobne do ich wcześniejszych zaangażowań – treści, w które prawdopodobnie zaangażują się w przyszłości, tworząc w ten sposób pętlę sprzężenia zwrotnego, w której są oni narażeni na media wzmacniające ich preferencje polityczne. Jak stwierdzają medioznawczynie Brooke E. Auxier i Jessica Vitak, „wiele platform mediów społecznościowych strukturyzuje swoje kanały treści w oparciu o to, co algorytm określa jako „top” lub najbardziej „istotne” historie.
Chociaż narzędzia te mogą pomóc użytkownikom kontrolować ich środowisko informacyjne i wiadomości – czyniąc konsumpcję bardziej możliwą do opanowania i łagodząc przeciążenie informacyjne – możliwe jest, że te narzędzia dostosowawcze narażą użytkowników na nadmiar informacji i pojedyncze punkty widzenia „. Obie strony politycznego spektrum nie są w stanie zaangażować się w sensowną dyskusję, gdy są uwięzione w jednym tunelu rzeczywistości, którego stabilność jest zagrożona przez konkurujące narracje. Zamiast tego, dialog polityczny staje się nacechowany podniecającymi obelgami, wyzwiskami i oszczerstwami.
Naładowany język – taki jak ” sygnaliści cnoty”, „rasista”, „transfobiczny”, „islamofobiczny”, „heteronormatywny”, „uprzywilejowany” – umożliwia grupom tożsamościowym ochronę integralności ich tunelu rzeczywistości poprzez wykluczenie tych, którzy mają inne zdanie. W ten sam sposób, w jaki przywódcy kultów religijnych izolują swoich członków od świata zewnętrznego, tak samo grupy tożsamościowe orientują się wokół zamkniętego systemu przekonań, który jest odporny na krytykę, spory czy wyzwania.
Aby ułatwić prowadzenie bardziej konstruktywnej dyskusji, ważne jest, aby obie strony nauczyły się wyswobodzić z ograniczeń swojego tunelu rzeczywistości.
Wzniesienie się ponad ramy
W swojej książce Prometheus Rising (Powstanie Prometeusza) Robert Anton Wilson podaje różne techniki podważania dominujących tuneli rzeczywistości. Pisząc na początku lat 80-tych, Wilson sugerował, że „jeśli jesteś liberałem, zaprenumeruj [konserwatywne czasopismo] National Review… Każdego miesiąca staraj się wejść w ich tunel rzeczywistości na kilka godzin, czytając ich artykuły. Jeśli jesteś konserwatystą, zaprenumeruj na rok New York Review of Books i spróbuj przez kilka godzin w miesiącu wejść w ich przestrzeń życiową. Jeśli jesteś racjonalistą, zaprenumeruj na rok Fate Magazine. Jeśli jesteś okultystą, dołącz do Committee for the Scientific Investigation of Claims of the Paranormal i czytaj przez rok ich czasopismo, The Sceptical Inquirer.
” Aby nadać temu ćwiczeniu nowoczesny „spin”, jeśli śledzisz w sieci konserwatywnych myślicieli, takich jak Jordan Peterson czy Ben Shapiro, wystaw się na działanie lewicowych myślicieli, takich jak Slavoj Zizek czy Noam Chomsky, i zrób coś odwrotnego, jeśli jesteś po lewej stronie. Subskrybuj kanały internetowe, które nie są zgodne z twoim tunelem rzeczywistości. Wykonując to ćwiczenie, przekonasz się, że możesz myśleć o kwestiach politycznych w bardziej zrównoważony, neutralny i wielowymiarowy sposób, wolny od ograniczeń ideologicznych dogmatów.
Tę samą technikę możesz zastosować w przypadku religii. W jednym z ćwiczeń Wilson mówi: „zostań pobożnym rzymskim katolikiem. Wyjaśnij na trzech stronach, dlaczego Kościół jest nadal nieomylny i święty, pomimo papieży takich jak Aleksander VI (papież Borgia), Pobożny XII (sojusznik Hitlera) itd. Jeśli masz czas, możesz wykonać to samo ćwiczenie z innymi religiami, takimi jak hinduizm, buddyzm, a nawet satanizm. Wyjaśnij, dlaczego te religie posiadają klucz do „prawdziwej” natury „rzeczywistości”, a następnie obal siebie, podając kontrargumenty.
Możesz użyć tej samej techniki, aby stać się bardziej konspiracyjnym w swoim myśleniu. W jednym z ćwiczeń Wilson mówi: „zacznij zbierać dowody na to, że twój telefon jest na podsłuchu. Każdy dostaje od czasu do czasu pocztę, która jest lekko podniszczona. Załóż, że ktoś otwiera twoją pocztę i niezdarnie ją ujawnia. Rozejrzyj się w poszukiwaniu dowodów na to, że twoi współpracownicy lub sąsiedzi uważają cię za odmieńca i planują umieścić cię w szpitalu psychiatrycznym. ” Obserwuj, jak te założenia wpływają na twoje postrzeganie innych ludzi i ich zachowań – nie minie wiele czasu, a znajdziesz dowody na poparcie swojego paranoicznego myślenia!
Kiedy już wystarczająco poeksperymentujesz z tym tunelem rzeczywistości, „spróbuj przeżyć cały tydzień z programem 'Wszyscy mnie lubią i starają się pomóc mi osiągnąć wszystkie moje cele’. ” Następnie spróbuj przeżyć cały miesiąc z programem 'Zdecydowałem się być świadomym tej konkretnej rzeczywistości. ” Następnie spróbuj przeżyć jeden dzień z programem 'Jestem Bogiem bawiącym się w bycie człowiekiem. Jestem Bogiem bawiącym się w bycie człowiekiem. Stworzyłem każdą rzeczywistość, którą dostrzegam. ” Następnie spróbuj żyć wiecznie z metaprogramem: „Wszystko układa się bardziej idealnie, niż to sobie zaplanowałem.
” Przyjmując te różne tunele rzeczywistości, zauważysz, jak bardzo zmienne są twoje zdolności percepcyjne – świat może stać się miejscem spisku i zmowy lub miejscem życzliwości i pozytywności, w zależności od tego, jak go postrzegasz. Wilson podaje inne ciekawe ćwiczenie rozszerzające granice świadomości, w którym „wymieniasz co najmniej 15 podobieństw między Nowym Jorkiem (lub jakimkolwiek dużym miastem) a kolonią owadów, taką jak ul pszczeli czy wzgórze termitów. Kontempluj informacje zawarte w pętli DNA, które stworzyły obie te enklawy o wysokiej spójności i organizacji, w społeczeństwach naczelnych i owadzich.
” Następnie „Przeczytaj Upaniszady i za każdym razem, gdy zobaczysz słowo 'Atman’ lub 'Dusza Świata’, przetłumacz je jako schemat DNA. Zobacz, czy w ten sposób nabiera to dla ciebie sensu. ” Według Wilsona „Kontemplowanie tych kwestii zwykle wyzwala jungowskie synchroniczności. Zobacz, jak długo po przeczytaniu tego rozdziału spotkasz się z niesamowitym zbiegiem okoliczności.
Eksperymentowanie z różnymi tunelami rzeczywistości jest konieczną praktyką, jeśli chce się zakwestionować dominujące narracje, perspektywy i punkty widzenia oraz poszerzyć granice ludzkiej świadomości. Ponieważ znajdujemy się w postmodernistycznym „wieku informacji”, w którym coraz więcej frakcji politycznych rywalizuje o władzę informacyjną, jesteśmy narażeni na ukryte siły propagandy bardziej niż kiedykolwiek wcześniej.
Za każdym razem, gdy logujemy się na Facebooku, Twitterze, Instagramie i YouTube, pozwalamy, by manipulował nami złożony system algorytmów, który generuje treści oparte na naszych upodobaniach, niechęci, a nawet różnicach. Aby uciec z sideł ideologicznych dogmatów, musimy stać się świadomi naszych biologicznych, społecznych i środowiskowych uwarunkowań i przyjąć bardziej wielowymiarowy sposób myślenia.
Zrozumienie „tuneli rzeczywistości” staje się kluczowe dla osiągnięcia prawdziwego wewnętrznego wyzwolenia, ponieważ pozwala nam myśleć o umyśle jako formie technologicznego oprogramowania, które może być stale aktualizowane i reorganizowane. Osiągamy stan metapoznania, świadomości swoich procesów myślowych i zrozumienia stojących za nimi wzorców. Jest to to, co pionierski badacz umysłu John Lilly nazwał naszą zdolnością do „metaprogramowania”, tworzenia, rewidowania i reorganizacji programów umysłowych. Choć ograniczają nas (do pewnego stopnia) ograniczenia biologicznego programowania, kreatywność ludzkiej świadomości jest nieskończona, stanowi labirynt nieskończonych możliwości i potencjałów czekających na zbadanie. Jak powiedział Budda: „Wszystko, czym jesteśmy, jest wynikiem wszystkiego, co pomyśleliśmy”.