IRAN VS. USA – OSTATECZNA WOJNA , NAJWIĘKSZY KRYZYS I KONIEC CYWILIZACJI JAKĄ ZANAMY ?

Iran rozważa zamknięcie Cieśniny Ormuz. Ale co oznaczałoby to dla Europy i co byłoby zagrożone, gdyby do tego doszło?

Dowódca Gwardii Rewolucyjnej Sardar Esmail Kowsari powiedział w wywiadzie dla lokalnych mediów, że zamknięcie Cieśniny Ormuz „jest rozważane, a Iran podejmie najlepszą decyzję”.

„Jeśli chodzi o ukaranie wroga, nasze ręce są szeroko otwarte, a reakcja militarna była tylko częścią naszej ogólnej reakcji” – dodał Kowsari, który oprócz stanowiska wojskowego pełni również funkcję posła do parlamentu.

Irańskie rakiety krótkiego i średniego zasięgu mogą zaatakować platformy wiertnicze, rurociągi w cieśninie, a nawet statki handlowe. Rakiety ziemia-ziemia mogą zaatakować tankowce lub porty w Zatoce Perskiej. Ataki lotnicze z użyciem samolotów i dronów mogą sparaliżować systemy nawigacyjne i radarowe w ważnych portach regionu. Bezzałogowe drony, takie jak irańskie modele Shahed, mogą potencjalnie zostać wykorzystane do ataków na określone szlaki żeglugowe lub infrastrukturę w cieśninie. Iran mógłby próbować wykorzystać okręty wojenne do fizycznego zablokowania dostępu do cieśniny. W 2012 r. Iran przeprowadził cyberatak na saudyjski przemysł naftowy, demonstrując swoje rosnące możliwości w tej dziedzinie.

Cieśnina Ormuz jest jednym z najważniejszych strategicznie wąskich przejść na świecie, a każda blokada ze strony Iranu stanowiłaby poważne zagrożenie dla Europy. Blokada cieśniny była jedną z czterech reakcji Iranu na konflikt, w tym ataków terrorystycznych na kontynencie europejskim, o których wspomniał ekspert ds. bezpieczeństwa Claude Moniquet w wywiadzie dla Euronews.

Byłaby to „katastrofa dla Europy” – powiedział były pracownik francuskich służb wywiadowczych. Oto kilka powodów.

Zagrożenia dla bezpieczeństwa energetycznego

Około 20% światowego transportu ropy naftowej i gazu ziemnego przechodzi przez cieśninę. Europa importuje ropę naftową i skroplony gaz ziemny (LNG) z krajów Zatoki Perskiej, takich jak Arabia Saudyjska, Katar i Zjednoczone Emiraty Arabskie. Znaczna część tych dostaw jest transportowana przez cieśninę. Gdyby Iran zablokował cieśninę, ceny ropy naftowej na całym świecie gwałtownie wzrosłyby, a Europa mogłaby stanąć w obliczu niedoborów energii, zwłaszcza w krajach uzależnionych od paliw z Bliskiego Wschodu.

Wstrząs gospodarczy

Nagły wzrost cen ropy spowodowałby wzrost inflacji i kosztów energii, co dotknęłoby przemysł w całej Europie. Szczególnie zagrożone byłyby sektory produkcji, transportu i rolnictwa. Konsekwencjami mogłyby być reakcje rynkowe i wahania na europejskich giełdach.

Bezpieczeństwo i eskalacja konfliktu zbrojnego

Blokada mogłaby wywołać konfrontację militarną między USA, UE i krajami Zatoki Perskiej, stwarzając ryzyko wybuchu większego konfliktu regionalnego. Europa mogłaby zostać wciągnięta w konflikt poprzez zobowiązania NATO lub sojusze, zwłaszcza że kraje takie jak Francja czy Wielka Brytania są obecne w regionie ze swoimi siłami morskimi.

Zakłócenia w żegludze i handlu

Oprócz transportu ropy naftowej cieśnina ta jest ważnym szlakiem dla światowej żeglugi. Zakłócenia mogłyby opóźnić europejski import surowców, elektroniki i dóbr konsumpcyjnych oraz zakłócić łańcuchy dostaw. Składki ubezpieczeniowe dla żeglugi mogą gwałtownie wzrosnąć, co spowoduje wzrost kosztów dla europejskich przedsiębiorstw i konsumentów.

Możliwe opcje działania Iranu

Iran stoi przed decyzją, w jaki sposób i w jakim zakresie zareagować na izraelski atak. Opcje obejmują bezpośrednie działania militarne, działania asymetryczne i dyplomatyczne.

Bezpośredni kontratak militarny: Najbardziej oczywistą opcją jest bezpośredni odwet przy użyciu rozległego arsenału rakiet balistycznych i dronów dalekiego zasięgu. Celami mogą być bazy wojskowe, infrastruktura krytyczna lub centra strategiczne w Izraelu. Takie posunięcie wiąże się jednak z najwyższym ryzykiem eskalacji i najprawdopodobniej sprowokowałoby jeszcze ostrzejszą reakcję Izraela, a być może także Stanów Zjednoczonych.

Aktywizacja „osi oporu”: Bardziej prawdopodobną i mniej ryzykowną dla Iranu strategią jest wykorzystanie sojuszniczych milicji w regionie.

Hezbollah w Libanie: szyicka milicja dysponuje dziesiątkami tysięcy rakiet i jest uważana za najpotężniejszy niepaństwowy podmiot na świecie. Masowy ostrzał rakietowy z Libanu na północ Izraela mógłby otworzyć drugi front i doprowadzić izraelską obronę powietrzną do granic możliwości.

Milicje w Syrii i Iraku: Proirańskie grupy mogłyby przeprowadzić ataki na izraelskie cele lub wojska amerykańskie w regionie, aby zwiększyć presję.

Huti w Jemenie: Huti już w przeszłości udowodnili swoją zdolność do atakowania celów w Morzu Czerwonym i Izraelu za pomocą rakiet dalekiego zasięgu i dronów.

Wojna asymetryczna: Iran może zintensyfikować działania w ramach „wojny w cieniu”. Obejmują one:

Cyberataki: ataki na izraelskie sieci energetyczne, wodociągowe, systemy finansowe i sieci wojskowe.

Ataki na żeglugę: ataki na izraelskie lub powiązane z Izraelem statki handlowe w Cieśninie Ormuz lub na Morzu Czerwonym.

Przyspieszenie programu jądrowego: jako strategiczna odpowiedź Iran może dalej zwiększać swoją działalność jądrową. Może to obejmować wzbogacanie uranu do ponad 60%, a nawet do poziomu 90% nadającego się do wykorzystania w broni jądrowej. Taki krok całkowicie zmieniłby międzynarodową sytuację dyplomatyczną i mógłby skłonić Izrael do dalszych prewencyjnych ataków.

Rola Rosji: strategiczny partner, ale bez bezpośredniego wsparcia

W ostatnich latach, zwłaszcza od czasu wojny na Ukrainie, stosunki między Iranem a Rosją pogłębiły się, przekształcając się w partnerstwo strategiczne. Iran dostarcza Rosji drony i rakiety, a Rosja w zamian udostępnia Iranowi nowoczesne systemy uzbrojenia, takie jak systemy obrony powietrznej, a potencjalnie także samoloty bojowe. W styczniu 2025 r. oba państwa podpisały umowę o współpracy na okres 20 lat. Pomimo tego ścisłego sojuszu eksperci oceniają bezpośrednią interwencję militarną Rosji po stronie Iranu przeciwko Izraelowi jako wysoce nieprawdopodobną. Wsparcie dyplomatyczne: Moskwa ostro potępiła izraelski atak i ostrzegła przed dalszą eskalacją. Rosja wykorzysta swoją pozycję w Radzie Bezpieczeństwa ONZ, aby wywrzeć presję polityczną na Izrael i zaoferować się jako mediator, który rzuci wyzwanie dominacji Zachodu.

Brak paktu o pomocy wojskowej: Nie ma żadnych oznak formalnego paktu o pomocy, który zobowiązywałby Rosję do interwencji wojskowej. Rosyjskie władze, silnie związane z Ukrainą, nie są zainteresowane bezpośrednią konfrontacją militarną z Izraelem i jego najbliższym sojusznikiem, Stanami Zjednoczonymi.

Rozmowa telefoniczna między Putinem a Trumpem: sytuacja na Bliskim Wschodzie w centrum uwagi

Władimir Putin i Donald Trump rozmawiali przez telefon w sobotę po raz piąty od początku roku. Poinformował o tym doradca prezydenta Rosji Jurij Uszakow. Rozmowa trwała 50 minut i była owocna, powiedział Uszakow.

Głównym tematem rozmowy między szefami państw Federacji Rosyjskiej i USA była eskalacja przemocy na Bliskim Wschodzie po atakach Izraela na obiekty jądrowe w Iranie. Jak podano, Putin poinformował swojego amerykańskiego odpowiednika o rozmowach telefonicznych, które odbył dzień wcześniej z prezydentem Iranu Massudem Peseschkianem i premierem Izraela Benjaminem Netanjahu. Putin potępił izraelską interwencję wojskową przeciwko Iranowi i zapowiedział gotowość Moskwy do mediacji między obydwoma krajami w celu wypracowania akceptowalnych dla wszystkich stron porozumień w sprawie irańskiego programu jądrowego.

Trump ocenił sytuację na Bliskim Wschodzie jako „bardzo niepokojącą”. Izraelskie ataki na Iran określił jako „skuteczne”. Prezydent USA oświadczył, że amerykańscy negocjatorzy są gotowi wznowić współpracę z Teheranem w sprawie porozumienia jądrowego. Putin i Trump nie wykluczyli wznowienia negocjacji w sprawie irańskiego programu jądrowego.

Ponadto obaj przywódcy mieli omówić konflikt na Ukrainie. Putin stwierdził, że Rosja jest gotowa do kontynuowania rozmów z Kijowem. Poinformował również prezydenta USA o realizacji porozumień osiągniętych podczas rozmów rosyjsko-ukraińskich w Stambule w Turcji 2 czerwca. Putin i Trump wyrazili zadowolenie z nawiązanych stosunków, które umożliwiły im rozwiązanie pilnych problemów, poinformował dalej Uszakow.

Bliski Wschód płonie: wybucha otwarta wojna między Iranem a Izraelem

Izrael przeprowadził zakrojony na szeroką skalę atak na Iran. Według izraelskich informacji samoloty bojowe zaatakowały kilka celów w Islamskiej Republice Iranu. W izraelskich atakach zginął szef irańskiego wojska Mohammad Bagheri i szef irańskiej Gwardii Rewolucyjnej, generał major Hussein Salami, a także sześciu naukowców zajmujących się energią jądrową. W ramach zakrojonej na szeroką skalę operacji izraelskie samoloty zbombardowały irańskie obiekty wojskowe i jądrowe w całym kraju. Wśród celów ataku znalazła się między innymi elektrownia jądrowa w Natans w centrum kraju. W zakładzie wzbogacania uranu w Natans produkowany jest uran o czystości do 60 procent. Izrael twierdzi, że uderzył teraz, ponieważ Iran przekroczył niebezpieczny próg nuklearny. Irański program jądrowy „osiągnął punkt, z którego nie ma już odwrotu” – powiedział Eyal Zamir, szef izraelskich sił zbrojnych (IDF).

Jednak dopiero w marcu dyrektor amerykańskich służb wywiadowczych Tulsi Gabbard oświadczyła, że służby wywiadowcze doszły do wniosku, iż „Iran nie buduje broni jądrowej, a najwyższy przywódca ajatollah Ali Chamenei nie zatwierdził programu budowy broni jądrowej, który zawiesił w 2003 roku”. (Trump o ataku na Iran: „Jeśli nie dojdą do porozumienia, nastąpią bombardowania. Będą to bombardowania, jakich jeszcze nie było”. Duchowy przywódca Iranu ajatollah Ali Chamenei oświadczył już, że Izrael popełnił zbrodnię przeciwko Iranowi i pokazał swoją „ohydną naturę”. Z tego powodu zostanie surowo ukarany. Iran najpierw odpowiedział atakiem ponad 100 dronami.

Republika Cypryjska uruchomiła kompleksowy plan awaryjny, aby w razie dalszej eskalacji konfliktu zbrojnego między Izraelem a Iranem pomóc w ewakuacji ludności.

„Operacja ta będzie kontynuowana do momentu zakończenia misji” – oświadczył Netanjahu w swojej pierwszej reakcji.

Rząd aktywował również dekret nr 8 i wezwał wszystkich rezerwistów do służby wojskowej. W Tel Awiwie urzędnicy nakazali obywatelom udanie się do schronów przeciwlotniczych. Ogłoszono stan wyjątkowy i ostrzegano przed irańskim odwetem. Według źródeł, które rozmawiały z Axios, Waszyngton poinformował swoich sojuszników, że izraelskie ataki na Iran są „nieuchronne” i „wyraźnie zaznaczył, że nie bierze w nich udziału”.

Prezydent USA Donald Trump pochwalił się w mediach społecznościowych swoim zaangażowaniem w „dyplomatyczne rozwiązanie” rozmów z Iranem na temat broni atomowej i zniesienia sankcji. W kampanii wyborczej prezydent USA Donald Trump obiecał zakończyć obecne konflikty na świecie i zaprowadzić pokój na świecie. Jednak po prawie pięciu miesiącach, w których Izrael atakował Iran, a wojny w Strefie Gazy i na Ukrainie trwają nadal, nadzieje te zostały zniweczone.

Atak Izraela na Iran był planowany od lat. Najbliższe dni pokażą, które państwo jest lepiej przygotowane i czy Stany Zjednoczone pod rządami Trumpa zostaną wciągnięte w konflikt, którego tak długo starał się uniknąć. Już teraz jednak jasne jest, że między Izraelem a Iranem wybuchła otwarta wojna.