PUNKT ”NEMO” – CO SKRYWA NAJBARDZIEJ NIEDOSTĘPNE MIEJSCE NA ZIEMI ?

Na naszej planecie, pomimo obecnego poziomu postępu naukowo-technicznego, wciąż są miejsca, w których ludzie starają się nie pojawiać. Jednocześnie świetnie czują się tam przedstawiciele flory i fauny. Istnieje jedno miejsce, położone niemal w sercu oceanów świata, które jest dostępne tylko dla bakterii, a kilkadziesiąt lat temu to miejsce stało się cmentarzem dla statków kosmicznych.

Mowa o słynnym „oceanicznym biegunie niedostępności”, zwanym także tajemniczym ”punktem Nemo”.

Ten naprawdę wyjątkowy punkt na mapie świata pojawił się stosunkowo niedawno, odkrył go w 1992 roku chorwacki inżynier Hrvoje Lukatela, wykorzystując metodę modelowania komputerowego. Istotą poszukiwań tej współrzędnej było znalezienie najbardziej odległego miejsca od jakiejkolwiek masy lądu na planecie.

Zatem najbliższe wybrzeża do Point Nemo to niezamieszkany atol Duci, wyspa Motu Nui i wyspa Maer. Każdy z nich znajduje się w równej odległości 2688 kilometrów od niego. A najbliższą osadą tak niezwykłego miejsca była Wyspa Wielkanocna.

Tym samym Point Nemo znalazł się na liście tzw. oceanicznych „Biegunów niedostępności” – jego dokładne współrzędne to 48 ° 52 ′ S. sh. 123 ° 23 ′ W. itp.

Od reszty świata oddzielony jest także prądami morskimi tworzącymi wielki wir, tzw. SPG (South Pacific Gyre, tworzą go głównie Prąd Południoworównikowy, Wschodnioaustralijski, Dryf Wiatrów Zachodnich i Prąd Peruwiańskich). Punkt Nemo został wyznaczony w 1992 roku przez chorwacko-kanadyjskiego statystyka, Hrvoje Lukatela.

Wiatry i prądy morskie uniemożliwiają dostęp do tego miejsca ludziom i zwierzętom, więc jest to biologiczna pustynia, na której przetrwać mogą jedynie wyspecjalizowane organizmy.

Nazwa tego niesamowitego miejsca pochodzi od kapitana Nemo, bohatera słynnej książki Juliusza Verne’a „Dwadzieścia tysięcy mil pod powierzchnią morza”, który, jak wiadomo chciał się zdystansować od ludzi jak to tylko możliwe. Twórcą nienaukowej nazwy „Oceaniczny biegun niedostępności” był także jej odkrywca Hrvoje Lukatela.

Jak wykazały badania naukowców, miejsce to stało się najbardziej odległym nie tylko dla ziemi i człowieka, ale przede wszystkim dla życia na naszej planecie. W rejonie „Oceanicznego bieguna niedostępności”, jak się okazało, żyją tylko bakterie i najprostsze organizmy.

O tym niezwykłym miejscu na mapie światowych oceanów zrodziło się wiele teorii na temat przyczyn niedostępności punktu Nemo. Jednak naukowcy obalają wszystkie teorie spiskowe.

W rzeczywistości do połowy lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku Point Nemo można było uznać za najczystszy obszar na naszej planecie. Jednak ludzkość zdecydowała się użyć go w dokładnie odwrotnym celu – jako wysypisko na dużą skalę.

Ponadto „śmieci” wybrano bardzo specyficznie: obszar ten jest wykorzystywany jako cmentarz dla statków kosmicznych, które przeżyły już swoje na orbicie.

Od połowy 1971 roku agencje kosmiczne wykorzystują punkt Nemo i 37 milionów kilometrów kwadratowych wokół niego, by składować tam kosmiczne śmieci, które są zbyt duże, by spłonąć kompletnie w atmosferze.Do połowy 2016 roku sprowadzono z orbity w ten obszar Ziemi około 260 obiektów. Obecnie spoczywa tam  między innymi stacja MIR, 140 rosyjskich modułów transportowych i kilka należących do Europejskiej Agencji Kosmicznej.

Trudno policzyć, ile statków kosmicznych znalazło swoje ostateczne miejsce spoczynku w rejonie Point Nemo. 

Powodem wyboru Point Nemo w tym celu była właśnie maksymalna odległość i minimalna liczba żyjących tam organizmów biologicznych. Oznacza to, że zdecydowali się tam wysyłać zbędę już statki kosmiczne, ponieważ w tym przypadku ryzyko szkód dla ludzkości i przyrody jest mniejsze niż gdziekolwiek indziej na planecie.

W tej części Ziemi ocean naświetlany jest szczególnie mocnym promieniowaniem UV a znaczne odległości i prądy morskie odbierają szansę na przedostanie się w to miejsce naniesionych z lądu składników odżywczych. Od grudnia 2015 roku do stycznia 2016 roku załoga niemieckiej łodzi badawczej FS Sonne badali ten teren by ustalić, co żyje w tym rejonie świata.

Badacze kierowani przez ekspertów z Instytutu Mikrobiologii Morza im. Maxa Plancka przepłynęli 7000 km z Chile do Nowej Zelandii przez sam środek SPG. Zespół zebrał próbki drobnoustrojów żyjących na głębokościach od 20 do 5000 metrów w celu ich analizy.

Badanie potwierdziło, że Punkt Nemo jest tego, że jest tam cmentarzysko kosmicznych śmieci, jest najczystszym miejscem na naszej planecie. Woda morska jest tam jedną z najbardziej przejrzystych na Ziemi. Plankton znaleźć można dopiero na głębokości 100 metrów, więc ocean wydaje się tam szczególnie niebieski.